Γιάννης Μητσιάκος:«Εθελοντισμός»

Με αφορμή την καπιταλιστική οικονομική κρίση που ζούμε σήμερα, η οποία είναι κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων και εμπορευμάτων, κρίση που οδηγεί στην καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων με κυριότερη την εργατική δύναμη, που στέλνεται μαζικά στην ανεργία, τις μειώσεις μισθών και συντάξεων, την επιβολή άγριων χαρατσιών από την πολιτική της κυβέρνησης της πλουτοκρατίας, οδηγεί τις λαϊκές οικογένειες στην απόλυτη εξαθλίωση και την φτώχια.

Σε αυτή την δύσκολη περίοδο για το λαό, ο δήμος Κοζάνης προχωράει στην ίδρυση γραφείου «εθελοντισμού» με στόχο την παροχή «ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου» και την «ενεργοποίηση» όλων των πολιτών στις «εθελοντικές δράσεις».
Ως εκπρόσωπος της Λαϊκής Συσπείρωσης Κοζάνης θέλω να παρατηρήσω τα παρακάτω:

Ο «εθελοντισμός» στις σύγχρονες συνθήκες είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη ότι το καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση και σε σήψη. Τα προηγούμενα χρόνια η φιλανθρωπία αποτελούσε μόνιμη ασχολία των κάθε είδους «ευεργετών», οι οποίοι μέσα από τις «ευεργεσίες» και την «εθελοντική εργασία», προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν ορισμένα από τα λαϊκά προβλήματα, που δημιουργεί και οξύνει η καπιταλιστική εκμετάλλευση, με σκοπό την διατήρηση της εξουσίας των καπιταλιστών.

Στις μέρες μας η «φιλανθρωπία» επανέρχεται δριμύτερη. Το μεγάλο κεφάλαιο δεν είναι διατεθειμένο πλέον να ξοδεύει χρήματα για την προστασία των εργαζομένων, γιατί επιδιώκει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη, μέσα από την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης. Κατά συνέπεια ο «εθελοντισμός», γίνεται εργασία με μειωμένα, ή με καθόλου δικαιώματα και επιδιώκεται να πάρει γενικευμένο χαρακτήρα. Στην ουσία θέλουν το λαό και την νεολαία, συμμέτοχο στους στόχους της αντιλαϊκής πολιτικής, για να δώσουν λύση στα προβλήματα που εκείνοι δημιουργούν με την πολιτική τους.
Τι επιδιώκουν με τον «εθελοντισμό»:

1. Να κρατηθεί ο λαός και η νεολαία, μακριά από την ταξική πάλη και να συναινέσει στην αντιλαϊκή πολιτική, θεωρώντας μάλιστα ως αδιαπραγμάτευτο το χαρακτήρα της σημερινής σάπιας κοινωνίας. Πρόκειται για μια ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση στην νεολαία και το λαό με στόχο να διαμορφώσουν μέσα από τον «εθελοντισμό», την δήθεν «εθελοντική συνείδηση», της δήθεν ενασχόλησης με τα κοινά και γίνεται προσπάθεια να απορροφηθούν οι πολιτικές ευαισθησίες των νέων και γενικότερα του λαού σε ανώδυνη κατεύθυνση για το καπιταλιστικό σύστημα.

2. Να μεγαλώσει η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης και να συνηθίσουν οι εργαζόμενοι σε μια ζωή χωρίς δικαιώματα. Να αποδεχτούν την ευθύνη για την λύση των κοινωνικών προβλημάτων στα όρια του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος, να αποδεχτούν την μειωμένη ευθύνη του κράτους για την επίλυση των λαϊκών προβλημάτων, να χτυπήσουν την αγωνιστική διεκδίκηση και συλλογικότητα.

Ποια είναι η δική μας στάση απέναντι σε αυτά τα ζητήματα.

Εξετάζοντας γενικά το περιεχόμενο του εθελοντισμού δεν μπορούμε να πούμε ένα ναι, ή ένα όχι, αν δεν απαντήσουμε στο ερώτημα «για πιο σκοπό» και «σε ποια κοινωνία». Για παράδειγμα στην Σοσιαλιστική Σοβιετική Ένωση του Λένιν, πραγματοποιούνταν τα Κομμουνιστικά Σάββατα σε εθελοντική βάση, με στόχο την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας σε μια όμως λαϊκή εξουσία και σε μια λαϊκή κοινωνία.

Είναι φανερό όμως ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει στον καπιταλισμό, όταν ο απόλυτος νόμος της κοινωνίας αυτής είναι η αύξηση της εκμετάλλευσης για το κέρδος από την αστική τάξη που κατέχει τα μέσα παραγωγής. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, το πραγματικό ιστορικό και κοινωνικό περιεχόμενο της εθελοντικής προσφοράς μπορεί να γίνει μόνο σε μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στον Σοσιαλισμό – Κομμουνισμό.

Τι κάνουμε όμως όσο υπάρχει καπιταλισμός.

Η συμμετοχή όλων μας στους αγώνες και την μαζική δράση για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων του λαού και της νεολαίας είναι εθελοντική προσφορά. Η ιστορία της χώρας μας προσφέρει πλούσια παραδείγματα αγωνιστών – κομμουνιστών που όχι μόνο στρατεύτηκαν εθελοντικά, αλλά και θυσιάστηκαν εθελοντικά.

Το ζήτημα είναι σε ποια κατεύθυνση συμμετέχεις εθελοντικά.

Υπάρχουν δυο εθελοντισμοί, όπως υπάρχουν και δυο δρόμοι ανάπτυξης της κοινωνίας.

Ο ένας μιλάει για «αλληλεγγύη» και εννοεί συναίνεση στην αντιλαϊκή πολιτική.

Ο άλλος δρόμος μιλάει για το νόημα της αλληλεγγύης, που το βρίσκει στην πάλη για τα δικαιώματα του λαού.
Ο πρώτος δρόμος μιλάει για ατομική ευθύνη του λαού, τον καλεί να γίνει νεροκουβαλητής του καπιταλιστικού συστήματος, υπηρέτης της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Ο άλλος δρόμος αναδεικνύει το ρόλο και την ευθύνη του λαού για την ανατροπή του καπιταλισμού και για την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας της Σοσιαλιστικής, η οποία είναι η μόνη που μπορεί να δώσει διέξοδο στις αυξανόμενες λαϊκές ανάγκες.
Ποιος είναι σήμερα ο «εθελοντισμός» τον οποίο επιδιώκουν ο δήμος και το δημοτικό συμβούλιο Κοζάνης.

Είναι γεγονός ότι τα προβλήματα, οι αγωνίες και τα αδιέξοδα που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι είναι πολλά και ανησυχητικά για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα που τα γεννά και τα θρέφει και δεν μπορεί να δώσει λύσεις, αφού την ίδια στιγμή κινητοποιούνται οι εργαζόμενοι και η νεολαία, οι οποίοι αναζητούν τις αιτίες για τη λύση των προβλημάτων τους.

Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια η άρχουσα τάξη βρίσκει νέους τρόπους προκειμένου να ενισχύσει το ιδεολογικό οπλοστάσιό της, ώστε να θωρακιστεί και να εξασφαλίσει την εξουσία της. Στα πλαίσια αυτά εμφανίστηκε και ο λεγόμενος «εθελοντισμός» που είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του συστήματος, που καλεί το λαό και την νεολαία να μείνουν ουδέτεροι στις αλλαγές που γίνονται και που είναι σε βάρος τους, αλλά παράλληλα να συμβάλουν οι ίδιοι ενεργά και στην αντιλαϊκή και βάρβαρη επίθεση που δέχονται. Δηλαδή να βγάλουν τα μάτια τους, με τα ίδια τους τα χέρια.

Με λίγα λόγια, η άρχουσα τάξη επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση στην πολιτική της, από τα ίδια τα θύματά της, δηλαδή το λαό και την νεολαία.

Σ’ αυτό το σημείο, ο δήμος Κοζάνης με την δημιουργία του γραφείου «εθελοντισμού» έρχεται να δώσει λύσει μέσα από την ατομική ευθύνη για την λύση των προβλημάτων. Θέλουν λοιπόν, να μετατοπίσουν την ευθύνη από το αστικό πολιτικό σύστημα, από το αστικό κράτος που είναι υπεύθυνο για την οικονομική κρίση που μαστίζει την λαϊκή οικογένεια, για την τεράστια αύξηση της ανεργίας, την αλματώδη αύξηση της φτώχιας που θα πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, στους ίδιους τους δημότες, ώστε η άρχουσα τάξη να συνεχίσει ανενόχλητη να εφαρμόζει την ίδια αντιλαϊκή πολιτική. Δηλαδή με λίγα λόγια, με την δημιουργία του γραφείου «εθελοντισμού», θέλει την έμμεση λαϊκή συναίνεση και ανοχή στα σχέδια της και ο δήμος γίνεται αρωγός για να την ικανοποίησή τους.

Η ενέργεια αυτή του δήμου, η οποία εκμεταλλεύεται την διάθεση του κόσμου για αλληλεγγύη και προσφορά, οδηγεί σε μια συνδιαχειριστική αυταπάτη, καλλιεργεί την εξάλειψη των διαφωνιών και τον δήθεν διάλογο, την ταξική συνεργασία, την συναίνεση, την υποταγή και τον αποπροσανατολισμό των φτωχών λαϊκών στρωμάτων από την κυρίαρχη πολιτική, η οποία ευθύνεται για την αύξηση της ανεργίας και της φτώχιας, και βέβαια όχι μόνο δεν θα λύσει το πρόβλημα, αλλά αντίθετα θα βοηθήσει στην διαιώνισή του και την διόγκωσή του.

Ανάλογο τρανταχτό παράδειγμα «εθελοντισμού» είχαμε την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 στη χώρα μας, που βέβαια οι μόνοι κερδισμένοι από αυτή την υπόθεση ήταν οι πολυεθνικές και τα μονοπώλια τα οποία θησαύρισαν από αυτή την υπόθεση. Οι νέοι «εθελοντές» που έτρεξαν να πιάσουν την ευκαιρία, δουλεύοντας τσάμπα, έμειναν με τις «υποσχέσεις για ευκαιρίες» στα χέρια τους, αφού μετά την λήξη των Ολυμπιακών αγώνων, έμειναν πάλι άνεργοι, πάλι εργαζόμενοι για ένα κομμάτι ψωμί, πάλι έμειναν νέοι με όνειρα και ελπίδες που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.

Κατά την γνώμη μας απαιτείται σύγκρουση με αυτήν την πολιτική, χρειάζεται υπεράσπιση των δικαιωμάτων και η διεκδίκηση των πραγματικών αναγκών του λαού και της νεολαίας. Υπάρχουν σοβαρές ευθύνες της δημοτικής αρχής που δεν μπαίνει μπροστά για να αναπτυχθούν αγώνες ενάντια σε αυτήν την αντιλαϊκή πολιτική που χτυπάει τα λαϊκά εισοδήματα, την αποδέχεται και με την ίδρυση του γραφείου «εθελοντισμού», την στηρίζει και επί της ουσίας.

Οι σημερινές πολιτικές εξελίξεις με την νέα αντιδραστική κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που σχηματίζεται αυτές τις μέρες, επιβάλουν την βαθύτερη συνειδητοποίηση από όλο το λαό ότι το σημερινό σύστημα, ο καπιταλισμός (με οποιαδήποτε μορφή διαχείρισής του) δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να εγγυηθεί την βελτίωση των όρων ζωής του, δηλαδή να τον απαλλάξει από την ανασφάλεια, την φτώχια και την ανεργία, τα αδιέξοδα με τα οποία έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος. Πρέπει να αμφισβητηθεί η πολιτική εξουσία της αστικής τάξης και η καπιταλιστική της ιδιοκτησία, να αρχίζει να κατανοείται ο άλλος δρόμος ανάπτυξης που θα είναι σε όφελος του λαού και τις αυξανόμενες ανάγκες του, η λαϊκή εξουσία, λαϊκή οικονομία.