Σημαντική περιοχή για τα πουλιά η λίμνη Πολυφύτου
«Σημαντική περιοχή για τα πουλιά» θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί, με βάση τα πληθυσμιακά δεδομένα των σπάνιων και απειλούμενων ειδών, η περιοχή της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου, όπως προκύπτει σε μελέτη ορνιθοπανίδας που διενεργήθηκε για πρώτη φορά στην περιοχή.Πρόκειται για έρευνα που υλοποίησε κατά τη διάρκεια του 2011 ο βιολόγος-ερευνητής της Ορνιθολογικής Εταιρείας Ελλάδος Δημήτρης Μπούσμπουρας, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας – Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης.
Η μελέτη θα παρουσιαστεί αύριο το απόγευμα, σε ημερίδα με θέμα: «Η ορνιθοπανίδα της λίμνης Πολυφύτου-Αλιάκμονα», που διοργανώνουν η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού – Σιάτιστας στο Πνευματικό Κέντρο Βελβεντού.
Αναλύοντας τα στοιχεία της μελέτης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Μπούσμπουρας, τόνισε το γεγονός ότι καταγράφηκαν 128 είδη πουλιών, από τα οποία 82 φωλιάζουν στην περιοχή.
«Πρόκειται για σημαντικό στοιχείο, καθώς παρατηρήθηκαν περίπου το 1/3 των ειδών που απαντούν συστηματικά στην Ελλάδα» εξήγησε.
ενδιαφέροντα στοιχεία είναι, σύμφωνα με τον ερευνητή, ο εντοπισμός μιας νέας αποικίας ερωδιών με λευκοτσικνιάδες και νυκτοκόρακες στα Κρανίδια, όπου εντοπίζεται και ο μοναδικός καλαμιώνας στην τεχνητή λίμνη, η ύπαρξη δύο αποικιών με σταχτοτσικνιάδες στο Ρύμνιο και στο Βελβενδό με περισσότερα από 140 ζευγάρια συνολικά, η ύπαρξη δύο αποικιών, όπου φωλιάζουν κορμοράνοι στο πλατανόδασος της γέφυρας του Ρύμνιου και στην ακτή Βελβενδού, όπως και η ύπαρξη δύο μικρών αποικιών ποταμογλάρονων.
Επίσης, στην περιοχή παρατηρήθηκε η συγκέντρωση μεγάλων πληθυσμών αργυροπελεκάνων, με περισσότερα από 100 άτομα σε μόνιμη βάση στην λίμνη, η ύπαρξη μια εκτεταμένης βραχώδους ζώνης από τα Σέρβια έως το Ρύμνιο και άλλες βραχώδεις εκτάσεις, όπου φωλιάζουν τρία ζευγάρια μαυροπελαργών, χρυσογέρακο, πετρίτης, αετογερακίνα, μπούφος και η ύπαρξη πληθυσμών από άλλα αρπακτικά πουλιά, όπως ο φιδαετός.
Σύμφωνα με τον κ. Μπούσμπουρα, στην περιοχή διαχειμάζουν και παρατηρούνται κατά τη μετανάστευση, υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, με σημαντικότερα τον αργυροτσικνιά και τη χαλκόκοτα, ενώ αποτελεί και μεταναστευτικό διάδρομο, αφού παρατηρήθηκαν είδη, όπως το φοινικόπτερο (φλαμίγκο) και αβοκέτα.
«Τα στοιχεία που προέκυψαν, καταδεικνύουν μια περιοχή που πληροί τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό της, από την οργάνωση Birdlife International, ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, γεγονός που θα βοηθήσει στην περαιτέρω ανάδειξή της» υπογράμμισε ο κ.Μπούσμπουρας.
Στη μελέτη καταγράφονται και τα κύρια προβλήματα στην περιοχή, όπως τα μπαζώματα στον καλαμιώνα και τα υγρά λιβάδια των Κρανιδίων, η έντονη αυξομείωση της στάθμης που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη παρόχθιας βλάστησης, η πιθανή διάβρωση του εσωτερικού δέλτα, στην περιοχή της γέφυρα Ρύμνιου από την λειτουργία του Υ/Η σταθμού Ιλαρίωνα, η διάσπαση των πλατανοδασών που αποτελούν σημαντικό ενδιαίτημα για πολλά είδη και η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Στις βασικές προτάσεις του ερευνητή για τη διατήρηση των σημαντικών στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος συγκαταλέγονται η αποκατάσταση μπαζωμάτων, η διαμόρφωση και δημιουργία παρατηρητηρίου στην υγροτοπική ζώνη Κρανιδίου, η διαμόρφωση νησίδας στη «χερσόνησο», βόρεια από τη γέφυρα Σερβίων για τη διαμόρφωση συνθηκών για ασφαλές φώλιασμα υδροβίων πουλιών και το κούρνιασμα των αργυροπελεκάνων, η ανάπτυξη υποδομών ερμηνείας περιβάλλοντος για τους επισκέπτες και η απομάκρυνση των σκουπιδιών από την ακτή.
Προτείνεται, επίσης, η δημιουργία πακέτου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την περιοχή, που θα βασίζεται στα δεδομένα της μελέτης, με τίτλο «λίμνη ή ταμιευτήρας – αναζήτηση των πουλιών και των υγροτοπικών χαρακτηριστικών», με τη συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβενδού.
«Από τις μέχρι σήμερα συζητήσεις διαφαίνεται ότι οι τοπικοί φορείς μπορούν να συμφωνήσουν και να συνεργαστούν σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος και ανάδειξης της περιοχής. Το κόστος των μέτρων δεν είναι υψηλό. Πολλά από αυτά μπορούν να υλοποιηθούν και με εθελοντική εργασία. Η χρηματοδότηση των έργων μπορεί να προέλθει από εξειδικευμένα προγράμματα είτε ως αντισταθμιστικά μέτρα από την ΔΕΗ. Θα πρέπει να υπάρξει όμως προσεκτικός σχεδιασμός και επίβλεψη των επιμέρους έργων για να αποφευχθούν προβλήματα όπως σε άλλες περιοχές όπου έργα ανάδειξης υλοποιήθηκαν με τρόπο που ακυρώνουν τον σκοπό των παρεμβάσεων» καταλήγει ο κ.Μπούσμπουρας.
Η μελέτη θα παρουσιαστεί αύριο το απόγευμα, σε ημερίδα με θέμα: «Η ορνιθοπανίδα της λίμνης Πολυφύτου-Αλιάκμονα», που διοργανώνουν η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού – Σιάτιστας στο Πνευματικό Κέντρο Βελβεντού.
Αναλύοντας τα στοιχεία της μελέτης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Μπούσμπουρας, τόνισε το γεγονός ότι καταγράφηκαν 128 είδη πουλιών, από τα οποία 82 φωλιάζουν στην περιοχή.
«Πρόκειται για σημαντικό στοιχείο, καθώς παρατηρήθηκαν περίπου το 1/3 των ειδών που απαντούν συστηματικά στην Ελλάδα» εξήγησε.
ενδιαφέροντα στοιχεία είναι, σύμφωνα με τον ερευνητή, ο εντοπισμός μιας νέας αποικίας ερωδιών με λευκοτσικνιάδες και νυκτοκόρακες στα Κρανίδια, όπου εντοπίζεται και ο μοναδικός καλαμιώνας στην τεχνητή λίμνη, η ύπαρξη δύο αποικιών με σταχτοτσικνιάδες στο Ρύμνιο και στο Βελβενδό με περισσότερα από 140 ζευγάρια συνολικά, η ύπαρξη δύο αποικιών, όπου φωλιάζουν κορμοράνοι στο πλατανόδασος της γέφυρας του Ρύμνιου και στην ακτή Βελβενδού, όπως και η ύπαρξη δύο μικρών αποικιών ποταμογλάρονων.
Επίσης, στην περιοχή παρατηρήθηκε η συγκέντρωση μεγάλων πληθυσμών αργυροπελεκάνων, με περισσότερα από 100 άτομα σε μόνιμη βάση στην λίμνη, η ύπαρξη μια εκτεταμένης βραχώδους ζώνης από τα Σέρβια έως το Ρύμνιο και άλλες βραχώδεις εκτάσεις, όπου φωλιάζουν τρία ζευγάρια μαυροπελαργών, χρυσογέρακο, πετρίτης, αετογερακίνα, μπούφος και η ύπαρξη πληθυσμών από άλλα αρπακτικά πουλιά, όπως ο φιδαετός.
Σύμφωνα με τον κ. Μπούσμπουρα, στην περιοχή διαχειμάζουν και παρατηρούνται κατά τη μετανάστευση, υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, με σημαντικότερα τον αργυροτσικνιά και τη χαλκόκοτα, ενώ αποτελεί και μεταναστευτικό διάδρομο, αφού παρατηρήθηκαν είδη, όπως το φοινικόπτερο (φλαμίγκο) και αβοκέτα.
«Τα στοιχεία που προέκυψαν, καταδεικνύουν μια περιοχή που πληροί τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό της, από την οργάνωση Birdlife International, ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, γεγονός που θα βοηθήσει στην περαιτέρω ανάδειξή της» υπογράμμισε ο κ.Μπούσμπουρας.
Στη μελέτη καταγράφονται και τα κύρια προβλήματα στην περιοχή, όπως τα μπαζώματα στον καλαμιώνα και τα υγρά λιβάδια των Κρανιδίων, η έντονη αυξομείωση της στάθμης που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη παρόχθιας βλάστησης, η πιθανή διάβρωση του εσωτερικού δέλτα, στην περιοχή της γέφυρα Ρύμνιου από την λειτουργία του Υ/Η σταθμού Ιλαρίωνα, η διάσπαση των πλατανοδασών που αποτελούν σημαντικό ενδιαίτημα για πολλά είδη και η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Στις βασικές προτάσεις του ερευνητή για τη διατήρηση των σημαντικών στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος συγκαταλέγονται η αποκατάσταση μπαζωμάτων, η διαμόρφωση και δημιουργία παρατηρητηρίου στην υγροτοπική ζώνη Κρανιδίου, η διαμόρφωση νησίδας στη «χερσόνησο», βόρεια από τη γέφυρα Σερβίων για τη διαμόρφωση συνθηκών για ασφαλές φώλιασμα υδροβίων πουλιών και το κούρνιασμα των αργυροπελεκάνων, η ανάπτυξη υποδομών ερμηνείας περιβάλλοντος για τους επισκέπτες και η απομάκρυνση των σκουπιδιών από την ακτή.
Προτείνεται, επίσης, η δημιουργία πακέτου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την περιοχή, που θα βασίζεται στα δεδομένα της μελέτης, με τίτλο «λίμνη ή ταμιευτήρας – αναζήτηση των πουλιών και των υγροτοπικών χαρακτηριστικών», με τη συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβενδού.
«Από τις μέχρι σήμερα συζητήσεις διαφαίνεται ότι οι τοπικοί φορείς μπορούν να συμφωνήσουν και να συνεργαστούν σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος και ανάδειξης της περιοχής. Το κόστος των μέτρων δεν είναι υψηλό. Πολλά από αυτά μπορούν να υλοποιηθούν και με εθελοντική εργασία. Η χρηματοδότηση των έργων μπορεί να προέλθει από εξειδικευμένα προγράμματα είτε ως αντισταθμιστικά μέτρα από την ΔΕΗ. Θα πρέπει να υπάρξει όμως προσεκτικός σχεδιασμός και επίβλεψη των επιμέρους έργων για να αποφευχθούν προβλήματα όπως σε άλλες περιοχές όπου έργα ανάδειξης υλοποιήθηκαν με τρόπο που ακυρώνουν τον σκοπό των παρεμβάσεων» καταλήγει ο κ.Μπούσμπουρας.
